Jak działa zawór zaporowy?

Zawór zaporowy służy do odcinania (a niektóre modele również dławienia) przepływu medium w instalacjach przemysłowych. Jego główną funkcją jest odcinanie lub umożliwianie przepływu m.in. cieczy, gazów i pary wodnej.

Z tego artykułu dowiesz się, jak działają zawory zaporowe, gdzie można je stosować oraz jakie są najważniejsze kryteria przy wyborze zaworu odpowiedniego dla Twojego zastosowania.

Co to jest zawór zaporowy?

To zawór, który służy do pełnego otwierania lub zamykania przepływu medium (np. cieczy, gazu). Jego podstawowym zadaniem jest odcinanie i otwieranie przepływu.

Dostępne są również modele pozwalające na dławienie przepływu. Mogą one pracować w pozycjach pomiędzy pełnym otwarciem i zamknięciem.

Tego typu zawory składają się z kilku kluczowych elementów:

• korpusu
• elementu zamykającego (np. grzybka)
• trzpienia, który porusza elementem zamykającym
• uszczelnienia
• mechanizmu sterującego (np. kółka ręcznego lub napędu automatycznego)

Jak działa zawór zaporowy?

Działanie zaworu zaporowego polega na przemieszczaniu elementu zamykającego względem otworu przepływowego. Gdy zawór jest otwarty, element zamykający odsunięty jest od otworu, umożliwiając swobodny przepływ medium. Kiedy zawór jest zamknięty, element zamykający szczelnie przylega do otworu, blokując przepływ.

Ruch elementu zamykającego jest kontrolowany przez trzpień. W przypadku sterowania ręcznego, obrót kółka powoduje podnoszenie lub opuszczanie trzpienia, a tym samym otwieranie lub zamykanie zaworu. W zaworach automatycznych, ruch ten jest kontrolowany przez siłownik.

Choć głównym zadaniem zaworu zaporowego jest odcinanie przepływu, niektóre modele umożliwiają również częściową regulację. W takim przypadku element zamykający może być ustawiony w pozycjach pośrednich, co pozwala na kontrolę natężenia przepływu.

Pamiętaj, że prawidłowy montaż zaworu zgodnie z oznaczonym kierunkiem przepływu jest kluczowy dla jego efektywnego działania.

Sprawdź oferowane przez nas zawory zaporowe. Znajdziesz tam zawory mieszkowe wykonane z różnych materiałów, odpowiednich do wymagań wielu aplikacji: żeliwo szare, żeliwo sferoidalne, staliwo. Mieszek pełni rolę uszczelnienia. Zapobiega wyciekom medium na zewnątrz zaworu.

Dodatkowo, dzięki swobodnemu obrotowi, możliwe jest pozbywanie się z medium zanieczyszczeń.

Jesteś zainteresowany naszą ofertą? Porozmawiajmy o wymaganiach Twojego procesu. Wystarczy, że do nas napiszesz.

Rodzaje zaworów zaporowych

Istnieją różne typy zaworów zaporowych, w tym zawory grzybkowe, kołnierzowe i tłoczkowe. Wybór odpowiedniego typu zależy od specyfiki instalacji i wymagań dotyczących kontroli przepływu.

Zawory zaporowe grzybkowe to klasyczny typ, w którym element zamykający ma kształt grzybka. Mogą pełnić funkcję zaworów zaporowych, dławiących lub zaporowo-zwrotnych.

Zawory zaporowe kołnierzowe są wyposażone w kołnierze na obu końcach korpusu, umożliwiające ich montaż między kołnierzami rurociągu za pomocą śrub i uszczelek.

Zawory zaporowe tłoczkowe wykorzystują tłoczek jako element zamykający.

Zawory zaporowo-zwrotne natomiast łączą funkcje zaworu zaporowego i zwrotnego, pozwalając na przepływ medium tylko w jednym kierunku i zabezpieczając przed przepływem zwrotnym.

Zastosowania zaworów zaporowych

Zawory zaporowe są elementami wielu systemów przemysłowych. Ich zastosowanie jest szerokie – od przemysłu chemicznego i petrochemicznego po instalacje wodno-kanalizacyjne oraz systemy HVAC.

W przemyśle chemicznym zapewniają bezpieczny transport agresywnych substancji chemicznych, zapobiegając wyciekom oraz minimalizując ryzyko awarii. Można je znaleźć w systemach dystrybucji kwasów, zasad oraz rozpuszczalników. Dla takich zastosowań zaleca się korzystanie z zaworów wykonanych z wysokogatunkowych materiałów odpornych na korozję.

W branży petrochemicznej odgrywają kluczową rolę w procesach rafinacji ropy naftowej oraz przetwarzania gazu ziemnego. Przykładem są systemy przesyłu ropy, gdzie wymagana jest możliwość natychmiastowego odcięcia przepływu w razie wykrycia nieszczelności lub innych zagrożeń.

W instalacjach wodno-kanalizacyjnych znajdują zastosowanie w kontroli dostarczania wody pitnej oraz zarządzania ściekami. Dzięki nim możliwe jest szybkie odcięcie wody w razie awarii instalacji, co minimalizuje straty oraz ryzyko zalania. W systemach kanalizacyjnych pozwalają one również na separację różnych sekcji instalacji, co ułatwia konserwację i naprawy.

W systemach HVAC zawory zaporowe wykorzystywane są do odcinania przepływu czynnika chłodzącego i ogrzewającego.

To tylko kilka przykładowych zastosowań. W rzeczywistości jest ich zdecydowanie więcej.

Jak wybrać odpowiedni zawór zaporowy?

Po pierwsze, należy określić medium, które będzie przepływać przez zawór. Różne materiały konstrukcyjne zaworów są odporne na różnorodne substancje. Na przykład, dla mediów korozyjnych, takich jak kwasy, najlepiej sprawdza się stal nierdzewna lub specjalne stopy.

Drugim czynnikiem jest ciśnienie i temperatura pracy. Zawory muszą być przystosowane do wytrzymywania określonych warunków procesowych.

Kolejnym aspektem jest wielkość i typ przyłącza zaworu. Ważne jest dopasowanie go do istniejących rur w systemie. Najczęściej używa się standardowych gwintów lub połączeń kołnierzowych. Źle dobrane przyłącze może prowadzić do nieszczelności i awarii systemu.

Trzeba brać pod uwagę również sterowanie – ręczne lub automatyczne. Dla sterowania automatycznego należy dobrać odpowiedni napęd (elektryczny, pneumatyczny, hydrauliczny).

Ważne mogą okazać się również normy i certyfikaty. Sprawdź, czy zawór spełnia wymagane w Twojej aplikacji normy i posiada niezbędne certyfikaty.

Masz wątpliwości, który zawór jest odpowiedni do Twojego zastosowania? Napisz do nas, podpowiemy.